Net als de meeste verenigingen die kritisch denken stimuleren, is de Good Thinking Society verontrust door de vele inzamelacties die als doel hebben ernstig zieken alternatieve therapieën te laten ondergaan die niet door de reguliere geneeskunde erkend worden en die niet gestaafd worden met solide bewijzen.
Woordenlijst
De Good Thinking Society heeft bovenstaande lijst van dubieuze therapieën samengesteld die ze zijn tegengekomen in de beschrijvingen van zulke inzamelacties (vooral voor kankerpatiënten). Ik heb deze tekst vertaald in opdracht van SKEPP. Prof. Em. Dr. Wim Betz, erevoorzitter van deze organisatie, heeft de tekst duchtig gecorrigeerd en aangevuld, waarvoor zéér veel dank!
Dr. Alice Howarth van DrAlice.blog heeft deze lijst mede mogelijk gemaakt. Dr. Howarth heeft een PhD in kankeronderzoek aan de Universiteit van Liverpool.
Rest mij nog Michael Marsh van de Good Tinking Society te bedanken voor de toestemming om deze tekst te vertalen.
Geraadpleegde bronnen
Nederlandstalig
- Cebam (BE): http://www.cebam.be/nl/Paginas/Home.aspx
- Dokter Media (NL): http://doktermedia.nl/
- Gezondheid en wetenschap (BE): https://www.gezondheidenwetenschap.be/
- Kom op tegen kanker (BE): http://www.komoptegenkanker.be/
- Nationaal Fonds tegen Kanker (NL): https://www.tegenkanker.nl/
- SKEPP: http://skepp.be
- Stichting tegen kanker (BE): https://www.kanker.be/
- Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding (BE): https://www.vrgt.be/
- Voeding en kanker: http://www.voedingenkankerinfo.nl/vragen/
- Woordenboek van de skepticus: http://nederlands.skepdic.com/
- Ziekenhuis.nl (NL): http://www.ziekenhuis.nl
Engelstalig
- American Cancer Organization: https://www.cancer.org/
- Antikankerfonds (BE): https://www.anticancerfund.org/ (Nederlandse informatie op aanvraag)
- Cancer Research UK (VK): https://www.cancerresearchuk.org/
- Pancreatic Cancer Action (VK): https://pancreaticcanceraction.org/
ABRIKOZENPITTEN ↑
Verwante termen: laetrile, amygdaline, (‘vitamine’) B17
Beschrijving
Laetrile, of ‘vitamine’ B17 is een synthetische vorm van amygdaline, een stof die aangetroffen wordt in de pitten en zaden van verschillende vruchten, waaronder abrikozen. Vermaalde abrikozenpitten worden gepromoot als totaalbehandeling tegen kanker. Patiënten nemen ofwel de pitten in poedervorm of als tabletten.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er bestaat geen bewijs voor de bewering dat laetrile of abrikozenpitten doeltreffend zouden zijn in de behandeling tegen kanker. Laetrile en abrikozenpitten bevatten cyanide. Hoge doses of langdurig gebruik kunnen leiden tot cyanidevergiftiging. Zie ook Cancer Research UK en Kanker en voeding.
ACUPUNCTUUR ↑
Beschrijving
Acupuncturisten gebruiken naalden om ‘meridiaanpunten’ te stimuleren en de energiestroom (of chi, ki, qi) beter te laten vloeien. Er zijn acupuncturisten die beweren dat een verstoorde energiestroom de oorzaak zou zijn van de ziekte. Sommigen bieden een behandeling aan om de neveneffecten van de chemotherapie te verzachten, anderen gaan veel verder en beweren dat hun acupunctuurbehandeling kanker kan genezen.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er zijn zwakke aanwijzingen dat acupunctuur doeltreffend zou kunnen zijn bij het onderdrukken van misselijkheid. Er is evenwel geen bewijs voor de bewering dat acupunctuur helpt bij het herstel of dat het kanker kan genezen.
ALKALI-DIEET ↑
Ook gekend als: zuur-basedieet, anti-zuurdieet
Beschrijving
Dit dieet is gebaseerd op de overtuiging dat kanker gedijt in een zuur milieu. Men probeert de pH-waarde van het lichaam te veranderen om zo het milieu minder voordelig voor de kanker te maken. Sommige beoefenaars van alternatieve geneeskundige praktijken promoten dit als een directe behandelingswijze tegen kanker. Sommigen beweren zelfs dat chemotherapie de werking van dit dieet verhindert.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er zijn geen bewijzen voor de bewering dat de pH-waarde in het lichaam dramatisch veranderd kan worden en dit te overleven, en er zijn evenmin bewijzen dat het basisch (alkalisch) maken van het lichaam een negatief effect heeft op de kanker en/of veilig is voor de patiënt. Zie ook Wikipedia en Voeding en Kanker.
ANTINEOPLASTONTHERAPIE ↑
Beschrijving
Stanislaw Burzynski promoot zijn uitvinding in zijn privékliniek in Houston, Texas. De therapie is gebaseerd op het idee dat peptiden die geïsoleerd werden uit urine, gebruikt kunnen worden om kanker te genezen. Na decennia van ‘klinische testen’, met een enorm kostenplaatje voor patiënten die hieraan willen deelnemen, zijn er nog geen betekenisvolle data gepubliceerd. Tal van patiënten waren de aanleiding voor prominente geldinzamelacties, maar zijn later gestorven. De kliniek is regelmatig betrokken in rechtszaken aangespannen door zowel patiënten als toezichthouders.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen bewijs dat deze therapie doeltreffend is, wel is er substantieel bewijs dat men patiënten valse hoop verkoopt, dat hun laatste spaargeld afhandig wordt gemaakt en dat ze aangezet worden om legitieme behandelingen op te geven. Zie ook Wikipedia.
ANTIOXIDANTEN ↑
Beschrijving
Supplementen met antioxidanten worden zeer vaak voorgesteld als preventieve middelen tegen kanker. Antioxidanten worden in het lichaam gebruikt om cellen te beschermen tegen de gevolgen van vrije radicalen. Vrije radicalen worden geproduceerd in het lichaam als normaal onderdeel van bepaalde biologische processen. Het lichaam zorgt voor een evenwicht tussen antioxidanten en vrije radicalen en gebruikt zelfs vrije radicalen voor het immuunsysteem. Bepaalde beoefenaars van alternatieve geneeskunde staan achter het gebruik van antioxidanten ter preventie en/of genezing van kanker.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen bewijs voor de bewering dat supplementen met antioxidanten een positieve werking hebben wat betreft de preventie of behandeling van kanker. Anderzijds hebben recente experimenten aangetoond dat onder bepaalde condities antioxidanten de groei van kankercellen kunnen bevorderen. Zie ook Stichting tegen Kanker en Voeding en kanker.
ASYRAMACHINE ↑
Verwante term: bioresonantie
Beschrijving
Deze machine meet “de galvanische huidreactie van patiënten” door middel van een scala aan ‘vibraties’ die doorheen twee handvaten wordt gestuurd. Het wordt gebruikt om ziekten te diagnosticeren en om de vooruitgang van het genezingsproces te meten.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen bewijs dat de machine eender welke ziekte kan detecteren of diagnosticeren. Dit is eigenlijk niet meer dan de elektrische weerstand meten tussen twee punten op de huid. Dat kan je zelf ook met een eenvoudige multimeter, die de spanning en de weerstand meet, en die voor een tiental euro in elke doe-het-zelfzaak te vinden is. Die weerstand varieert naargelang de kracht van knijpen, de vochtigheid en emoties. Het is dezelfde eenvoudige ‘technologie’ als bij leugendetectors en de Scientology’s e-meter. Het is zeer schadelijk wanneer dit tuig gebruikt wordt als enig middel om het ziekteverloop en de doeltreffendheid van behandelingen te meten.
AYURVEDA ↑
Beschrijving
Ayurveda is een Indiaas medisch systeem waarin onder andere kruidenbehandelingen, artisanaal gemaakte middeltjes, homeopathie, massages een belangrijke rol spelen. Het wordt door sommige beoefenaars beschouwd als een volwaardig alternatief voor conventionele, ‘westerse’ geneeskunde.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er bestaan geen enkel bewijs dat ayurveda een doeltreffende behandeling heeft tegen kanker of dat het kanker kan genezen. Voorstanders hebben de neiging om de conventionele, legitieme geneeskunde af te schilderen als minderwaardig. Ayurvedische middelen blijken vaak zware metalen en andere vervuilende stoffen te bevatten in gevaarlijke hoeveelheden. Meerdere gevallen van vergiftiging werden beschreven.
BIOMAGNETISME ↑
Verwante term: magneetveldtherapie
Beschrijving
Therapeuten die biomagnetisme in hun praktijk gebruiken, suggereren dat alle ziekten te wijten zijn aan een onevenwicht in het lichaam. Magneetveldtherapie is een behandeling waarbij twee magneten gebruikt worden om onevenwichtige gebieden in het lichaam te ‘depolariseren’. Zie ook LiveScience.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen bewijs voor de bewering dat magneten het lichaam kunnen ‘depolariseren’ en evenmin dat ze zouden helpen bij het behandelen of genezen van kanker.
BIOVOEDING ↑
Beschrijving
Sommige beoefenaars van alternatieve medische praktijken suggereren dat bio-voeding meer nutriënten heeft dan conventionele gewassen. Er is geen enkel bewijs dat deze claim ondersteunt. Bio-voeding wordt voorgesteld als een preventief of zelf curatief middel voor kanker omdat het respectievelijk minder pesticiden en meer voedingsstoffen zou bevatten.
Doeltreffendheid / Risico’s
Hoewel er enig bewijs is voor de relatie tussen voedingsgewoonten en het risico op kanker, is er geen bewijs voor de bewering dat een dergelijk dieet kanker kan bestrijden of genezen. Er is evenmin enig bewijs dat bio-gewassen beter zouden zijn in termen van risicovermindering van kanker dan andere gewassen. Zie ook de bevindingen van de ‘One Million Women Study’ door de Universiteit van Oxford.
BUDWIG-DIEET ↑
Ook gekend als: Budwig-protocol
Beschrijving
Het Budwig-dieet werd opgesteld in de jaren 1950 en is gebaseerd op de inname van lijnzaadolie in combinatie met magere verse kaas (cottage cheese) of melk met zeer veel fruit, groenten en vezels, en met minder suikers, vlees en vetten.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen enkel bewijs voor de bewering dat het Budwig-protocol kanker kan behandelen of genezen. Zie ook Cancer Research UK.
CANNABISOLIE ↑
Verwante termen: cannabidiol (CBD), cannabinoïde, marihuana
Beschrijving
Cannabinoïde of cannabisolie worden vaak voorgesteld als kankerbehandelingen. Terwijl er enig bewijs is dat cannabinoïden de groei van en tumor zou kunnen afremmen in het laboratorium, is er geen bewijs dat dit ook het geval is bij menselijke patiënten, deels omwille van de wettelijke moeilijkheden rond dit soort onderzoeken. Men weet dat cannabis patiënten helpt bij het verdragen van de neveneffecten van bepaalde kanker- en chemotherapieën omdat het pijn kan verlichten en misselijkheid kan onderdrukken. Voor een goede samenvatting, zie National Cancer Institute, Cancer Research UK en Stichting tegen kanker.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen enkel bewijs voor de bewering dat cannabisolie kanker kan genezen. Er zijn aanwijzingen dat gezuiverde cannabinoïde stoffen de groei van kanker zou kunnen vertragen maar enkel met hogere doses dan in cannabisolie wordt aangetroffen. Zie ook Voeding en kanker.
CHELATIETHERAPIE ↑
Beschrijving
Chelatietherapie is een nuttige techniek om zware metalen uit het lichaam te verwijderen bij een vergiftiging (bijv. loodvergiftiging). De synthetische stof EDTA wordt in de bloedbaan gebracht waar het zich bindt aan zware metalen en dan via urine of stoelgang verwijderd wordt uit het lichaam. Sommige alternatieve behandelaars beweren dat chelatie ook kan gebruikt worden om zowat alles, aderverkalking en ook kanker, te behandelen of te voorkomen door middel van het verwijderen van ‘toxines’ of schadelijke stoffen.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen enkele aanwijzing voor de bewering dat chelatietherapie aderverkalking, kanker of enige ziekte kan voorkomen of behandelen, bovendien kan het gevaarlijk tot dodelijk zijn.
CURCUMINE ↑
Verwante termen: kurkuma
Beschrijving
Het is een specerij, afkomstig van een Indische plant, en een bestanddeel van curry. Van het actieve bestanddeel van kurkuma, curcumine, wordt gezegd dat het kanker kan behandelen. Voorstanders verwijzen naar streken waar veel kurkuma gegeten wordt en menen dat er in die regio’s een kleiner aantal kankers worden vastgesteld. Deze ‘behandeling’ wordt meestal toegediend in de vorm van supplementen.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs voor de bewering dat supplementen met curcumine of kurkuma kanker kan helpen voorkomen of genezen. Zie ook Stichting tegen Kanker, Gezondheid en Wetenschap en Voeding en kanker.
DENDRITISCHE CELTHERAPIE ↑
Beschrijving
Dendritische celtherapie is een vorm van immunotherapie waarbij door middel van een vaccinatie-achtige procedure bepaalde lichaamscellen kunnen aangezet worden om afweerstoffen aan te maken die kankercellen kunnen uitschakelen. Deze therapie wordt onderzocht en gebruikt in de reguliere geneeskunde en vaak misbruikt door uitoefenaars van alternatieve geneeskundige praktijken. Zie ook TegenKanker.nl.
Doeltreffendheid / Risico’s
Immunotherapieën die gebaseerd zijn op vaccinatie vereisen dat er nauwkeurig wordt vastgesteld welke specifieke proteïnes de kanker van een patiënt heeft om zo het vaccine op maat aan te passen. Lichaamseigen dendritische cellen worden afgenomen, in het labo gekweekt, dan in contact gebracht met cellen van de eigen tumor, en zo “getraind” om die bepaalde tumor te herkennen. Wat de alternatieven onder die naam verkopen lijkt er maar van verre op. Ze hebben geen cellen van de eigen tumor, te moeilijk of te omslachtig ?Zie ook NCI.
ESSIAC-THEE ↑
Ook gekend als: Ojibwa-thee
Beschrijving
Essiac-thee wordt gemaakt van kliswortel, schapenzuring, rode iep en Russische rabarber (Rheum palmatum), al dan niet in combinatie met andere planten of kruiden. Zie ook Cancer Research UK.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er zijn geen aanwijzingen dat Essiac-thee kanker kan behandelen of genezen.
FOTOFERESE ↑
Beschrijving
Dit is een conventionele therapie om T-cellymfoom (een soort leukemie) te behandelen. Het bloed van de patiënt wordt behandeld met een fotosensibiliserende stof en blootgesteld aan UV-licht om de T-cellen te beschadigen. De beschadigde T-cellen kunnen dan gemakkelijker vernietigd worden in het lichaam. Deze behandeling werkt alleen bij maligne lymfoom.
Doeltreffendheid / Risico’s
De therapie kan enkel uitgevoerd worden in een labo van hoog niveau, door medische professionals die de grenzen van de behandeling begrijpen en die de behandelingen kunnen afstemmen op de vereisten van de patiënten.
FYTONUTRIËNTEN ↑
Beschrijving
Fytonutriënten zijn voedingsstoffen uit planten. Vandaar dat er voor elke nutriënt andere claims worden gemaakt en voor sommige van die beweringen zijn er al iets meer bewijzen dan voor andere. Sulforafaan, bijvoorbeeld, dat aangetroffen wordt in broccoli, zou misschien enige waarde kunnen hebben in de preventie van kanker. Zie Cancer Research UK.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er zijn aanwijzingen dat er een verband zou kunnen zijn tussen eetgewoonten en het risico op kanker. Er zijn evenwel geen bewijzen dat het volgen van een bepaald dieet kanker kan bestrijden of genezen. Voor de nutriënten die in het labo de groei van kanker zouden kunnen vertragen, zijn er echter minimale bewijzen die slechts gelden in zeer specifieke omstandigheden. De doses konden niet gerepliceerd worden door middel van supplementatie of diëten. De verkochte producten zijn meestal mengelingen met weinig betrouwbare samenstelling. Sommige bestanddelen van planten verhogen zelfs het risico op kanker. ( aristolochia, asparagine, aflatoxines,…)
GcMAF (Gc protein-derived macrophage activating factor) ↑
Beschrijving
GcMAF is een proteïne die betrokken is bij de regeling van cellen in het immuunsysteem. In 2008 was er een hype rond een onderzoek dat suggereerde dat de injectie van GcMAF gebruikt zou kunnen worden als een geneesmiddel tegen kanker. Het artikel werd later teruggetrokken en de klinische onderzoeken die het gebruik van GcMAF nagaan zijn gebaseerd op een niet al te wetenschappelijke methode. Tal van beoefenaars van alternatieve prakijken promoten deze therapie nog steeds ondanks het gebrek aan goede bewijzen. Zie ook Cancer Research UK en het Antikankerfonds.
Doeltreffendheid / Risico’s
De bewijzen die het gebruik van GcMAF in de behandeling van kanker ondersteunen, zijn onbetrouwbaar. Veel meer onderzoek is nodig.
GERSON-DIEET ↑
Ook gekend als: Gerson-therapie
Beschrijving
De Gerson-therapie werd in de jaren 1900 ontwikkeld door Max Gerson. De therapie is gebaseerd op een regime van rauwe bio-sappen (om het uur), vijf of meer koffielavementen per dag en zeer veel supplementen. De voorschriften voor dit regime zijn zeer strikt en dwingend en vereisen dat patiënten zich voor twee à drie weken laten opnemen in een kliniek, vaak in Mexico.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er zijn geen aanwijzingen voor de bewering dat het Gerson-dieet werkt. Men riskeert wel gezondheidsproblemen omdat het overdreven nuttigen van sappen erg kan verzwakken en ernstige darmproblemen kan veroorzaken. Lavementen kunnen dan weer duizeligheid en beroertes veroorzaken, én kunnen dodelijk zijn. Zie ook Cancer Research UK en Good Thinking.
GESTEELDE LAKZWAM ↑
Ook gekend als: lingzhi paddenstoel (extracten), reishi paddenstoel (extracten), Ganoderma lucidum
Beschrijving
Van extracten van de gesteelde lakzwam wordt beweerd dat ze kanker kunnen genezen. Dat zouden ze doen door het immuunsysteem te verbeteren en de kankercellen te vernietigen. Deze extracten worden geadverteerd in kringen van voorstanders van de traditionele Chinese en Oosterse geneeskunde.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen bewijs voor de bewering dat extracten van deze paddenstoelen kanker kunnen genezen. Er zijn enkele prille aanwijzingen dat ze het immuunsysteem zouden kunnen ondersteunen. Zie Cancer Research UK.
HOMEOPATHIE ↑
Beschrijving
Homeopathie is een alternatieve therapie gebaseerd op het zogenaamde gelijksoortigheidsbeginsel: een stof die dezelfde symptomen oproept als de ziekte, kan die ziekte genezen. Homeopathische middelen worden gemaakt door het verdunnen van actieve ingrediënten in water of melksuiker. Die zijn zo extreem verdund dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat homeopathische middelen met een 24D of 12C-verduning of hoger nog één molecule van het actieve bestanddeel bevatten. De meeste homeopathische middelen zijn verkregen door verdunningen ver boven deze grens.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen enkel bewijs voor de bewering dat homeopathie helpt bij de behandeling van eender welk gezondheidsprobleem, inclusief kanker. Zie ook NHS, Cancer Research UK en Vereniging tegen de Kwakzalverij.
HYPERTHERMIE ↑
Beschrijving
Er is bewijs dat het plaatselijk verwarmen van een tumor de kankercellen gevoeliger kan maken aan andere vormen van behandeling zoals radio- of chemotherapie en zo de resultaten van die behandelingen positief kan beïnvloeden. Of hyperthermie als behandeling op zich kan gebruikt worden, is niet bewezen.
Doeltreffendheid / Risico’s
Of uitoefenaars van alternatieve geneeskundige praktijken hyperthermiebehandelingen correct uitvoeren is nog maar de vraag. Aangezien velen onder hen de conventionele therapieën verwerpen, is er een reëel risico dat ze de therapie zullen toepassen zonder bijbehorende radio- of chemotherapie, waardoor de mogelijke waarde van de behandeling minimaal wordt.
IMMUNOTHERAPIE ↑
Beschrijving
Immunotherapie is een containerbegrip dat verwijst naar elke therapie die het immuunsysteem van de patiënt zelf gebruikt. Immunotherapie is een veelbelovende techniek, op maat van de individuele patiënt, maar nog zeer duur en technisch zeer complex, dus nog experimenteel. Het maakt gebruik van conventionele behandelingen zoals chemotherapeutische middelen met antilichamen of behandelingen die afweercellen activeren zoals T-cellen of dendritische cellen. Beoefenaars van alternatieve geneeskunde, daarentegen, gebruiken vaak deze term om te verwijzen naar alternatieve therapieën die claimen het immuunsysteem te boosten, ondanks het gebrek aan bewijs.
Doeltreffendheid / Risico’s
Aangezien beoefenaars van alternatieve praktijken deze term steeds vaker gebruiken in verband met behandelingen die niet ondersteund worden met bewijzen, wordt het voor een leek moeilijk om uit te maken welke therapieën echt zijn en welke niet. Zoals bij elke behandeling is het ook in dit geval belangrijk om zich te laten bijstaan door een medisch experten team, liefst verbonden aan of in samenwerking met een erkende universiteit.
ISCADOR ↑
Verwante term: maretak, viscum album, mistletoe
Beschrijving
Iscador is een onderdeel van een reeks behandelingen gebaseerd op de injectie van maretakextracten De aanhangers van de antroposofie, een alternatieve filosofie of religie met medische doctrines, geloven dat, vermits maretak zich als een kanker op een boom gedraagt, het kanker bij mensen zal genezen (leer der signaturen). Ze beweren ook dat de injecties het immuunsysteem boosten en tumoren verkleinen.
Doeltreffendheid / Risico’s
Maretakextracten zijn uitgebreid onderzocht. Deze studies hebben serieuze tekortkomingen wat experten op het terrein doet twijfelen aan de geldigheid van de bevindingen. Er worden ook nog bewijzen aangehaald dat rechtstreeks inspuiten in een tumor cellen vernietigt, maar erg overtuigend is dat niet, dat doet inspuiten met water ook. Iscador zou niet gebruikt mogen worden als behandeling zonder overtuigende bewijzen. Zie ook Stichting tegen Kanker.
KANGEN-WATER ↑
Ook gekend als: geïoniseerd alkaline water, basisch kangen-water, alkaline water
Beschrijving
Kangen-water is ‘basisch (alkalisch) water’ met een pH-waarde tussen 8,5 en 9,5. Het wordt gemaakt via elektrolyse van water waarbij minerale zouten zijn toegevoegd. Beoefenaars van alternatieve medische praktijken beweren dat kanker gedijt in zure milieus en dat het drinken van basisch water de pH-waarde in het lichaam kunnen wijzigen en dat zo kanker kan behandeld worden.
Doeltreffendheid / Risico’s
De nieren regelen de pH-waarden in het bloed en een verandering van dieet kan dit niet zomaar overnemen. Er is geen enkele aanwijzing dat het drinken van basisch water kanker kan behandelen. Hoge innames van basisch water kan evenwel de gezondheid schaden. Zie ook Gezondheid en Wetenschap.
KETOGEEN DIEET ↑
Beschrijving
Dit dieet bevat veel vetten en weinig koolhydraten en eiwitten. Alle cellen hebben energie nodig, dat wordt meestal geleverd als het koolhydraat (suiker)glucose. Het is eigenlijk een vorm van uithongeren zodat het lichaam gedwongen wordt om vetten te verbranden en om te zetten in glucose. Het wordt voorgesteld als een methode om van kanker te genezen, gebaseerd op de mythe dat kankercellen steeds meer terugvallen op suiker dan op andere cellen en dat daardoor het dieet de kanker kan ‘uithongeren’.
Doeltreffendheid / Risico’s
De bron van die energie, het dieet wijzigen, verandert niets aan de energie die beschikbaar is voor de kankercellen. Mensen op een ketogeen dieet zullen glucose aanmaken van hun reserves. Kankercellen zullen dus niet ‘uitgehongerd’ worden door dit dieet. Zie Anaximperator blog voor een goede beschrijving van suikerarme diëten. Zie Voeding en kanker. Vetverbranding met tekort aan koolhydraten kan leiden tot ketosis, met bewustzijnsstoring, coma en zelfs overlijden.
KOFFIELAVEMENT ↑
Ook gekend als: koffieklysma, darmspoeling, klister. Eng. coffee enema
Beschrijving
Koffielavementen worden vaak gebruikt in de Gerson-therapie en worden aangeprezen door beoefenaars van alternatieve medische praktijken als detox, slakken verwijderen of leverontgifters voor kankerpatiënten.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen bewijs voor de bewering dat koffielavementen de lever of ingewanden kunnen ontgiften. Er zijn geen aanwijzingen dat het kanker kan helpen behandelen. Koffielavementen houden een gezondheidsrisico in en kunnen leiden tot een onbalans van de kaliumniveaus in het lichaam, wat op zijn beurt dan weer kan leiden tot hartproblemen en zelfs de dood. Zie Cancer Research UK voor details in verband met de Gerson-therapie en Good Thinking Society.
KWIKAMALGAAN VERWIJDEREN ↑
Verwante term: amalgaan verwijderen
Beschrijving
Amalgaam is een mengeling van metalen die door tandartsen gebruikt wordt om gaatjes in tanden te vullen. Sommige gelovigen in alternatieve behandelingen beweren dat het kwik in die amalgaanvulling voor tanden kanker en veel meer andere problemen kan veroorzaken door ‘neurotoxiciteit’. Het kwik zou het immuunsysteem ontregelen. Dit vermeende effect zou ook een doeltreffende kankerbehandeling verhinderen.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen enkel bewijs dat de claim ondersteunt dat amalgaanvullingen het risico op kanker vergroten of dat ze een verwoestend effect hebben op het immuunsysteem.
LEVERONTGIFTING ↑
Verwante termen: leverdetox, detox
Beschrijving
Zeer veel beoefenaars van alternatieve geneeskundige praktijken suggereren dat vergif in het lichaam kanker veroorzaakt of dat het geproduceerd wordt door kanker (of beide). Omdat te voorkomen en/of te genezen moeten patiënten ontgift worden, een zogenaamde detox ondergaan. Sommige van deze beoefenaars gebruiken vooral protocollen waarvan ze claimen dat ze de functies van de lever stimuleren en anderen moedigen hun klanten zelfs aan om supplementen van leverextracten in te nemen.
Doeltreffendheid / Risico’s
Het menselijk lichaam is goed uitgerust om via lever, nier en darmen het lichaam te ontgiften. Er is geen enkele aanwijzing voor de bewering dat detox-kuren, van welke soort dan ook, een positieve invloed uitoefenen op de gezondheid en dat ze in staat zijn kanker te behandelen of te voorkomen.
MELATONINE ↑
Beschrijving
Melatonine is een hormoon dat geproduceerd wordt in de pijnappelklier. Het speelt een rol in het regelen van de waak- en slaappatronen, en dag-nachtritme. Sommige mensen beweren dat melatonine ook kan gebruikt worden in een kankerbehandeling omwille van zijn secundaire functie als antioxidant.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen enkel bewijs voor de claim dat melatonine kanker kan behandelen. Melatonine die oraal wordt ingenomen, wordt uit het lichaam gezuiverd door de lever. Bewijs dat het gebruik van melatonine in combinatie met chemotherapie wel positief is, blijft onduidelijk.
MIRACLE MINERAL SOLUTION ↑
Ook gekend als: MMS
Beschrijving
Miracle Mineral Solution (MMS) werd ontwikkeld door Jim Humble. Het is een oplossing van chloordioxide, een chemische stof met blekende eigenschappen. Voorstanders van MMS raden hoge doses aan om kanker te ‘behandelen’ en zeggen dat MMS elke twee uur kan ingenomen worden. Zij promoten ook MMS-lavementen, lokaal aanbrengen op de huid, MMS-inhalatie en baden in MMS-verdunningen. Voorstanders voeren aan de kanker een schimmelinfectie is en dat MMS schimmeldodende eigenschappen heeft.
Doeltreffendheid / Risico’s
Dit product is bleekwater (javel), het is frauduleus en gevaarlijk. De beweringen over het behandelen van allerlei ziekten zijn bedrieglijk. Er is geen enkel bewijs voor de bewering dat MMS kanker of wat dan ook kan genezen. Kanker is geen schimmelinfectie. De verkopers zijn zo brutaal dat ze de eerste tekenen van vergiftiging, braken en diarree, als gewenst en gunstig voorstellen.
OZONTHERAPIE ↑
Beschrijving
Ozontherapie is gebaseerd op het principe van zuurstoftherapie waarbij beoefenaars beweren dat het verhogen van de zuurstoftoevoer het lichaam kan behandelen tegen kanker. In dit geval wordt de extra zuurstof aangeleverd via ozon (O3), meestal door bloed af te tappen, aan ozon bloot te stellen en dan weer in te spuiten.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er zijn geen bewijzen voor doeltreffendheid van deze therapie. Het toedienen van grote hoeveelheden (of concentratie) ozon kan zeer giftig zijn.
PANCREATISCHE ENZYMEN ↑
Beschrijving
Pancreatische enzymen worden in de conventionele geneeskunde voorgeschreven voor patiënten wiens alvleesklier (pancreas) onvoldoende werkt of aangetast is door kanker. Dit wordt de Pancreatic Enzyme Replacement Therapy (PERT) genoemd. Pancreatische enzymen zijn nodig in de spijsvertering. Sommige uitoefenaars van alternatieve geneeskundige praktijken beweren dat zeer hoe doses van de enzymes in kwestie kankercellen kan doen afsterven en dus kanker kan bestrijden.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen bewijs voor de bewering dat hoge doses van pancreatische enzymen kanker kan bestrijden of genezen. Een teveel aan pancreatische enzymen dat niet nodig is voor de spijsvertering gaan door de darmen en worden uitgescheiden door het lichaam. Ze bereiken de plaatsen waar de kanker zich bevindt dan ook niet. Zie ook pancreaticcanceraction.org.
PARANORMALE HEELKUNDE ↑
Eng. Psychic surgery
Beschrijving
Paranormale heelkunde is een vorm van vermeende invasieve chirurgie waarbij de beoefenaars beweren wel door de huid te gaan maar zonder deze op welke manier dan ook te beschadigen. De paranormale chirurg beweert vervolgens dat hij met zijn handen de organen van de patiënt geneest of de tumoren verwijdert. Het is een goocheltruuk, waarbij nepbloed of dierenbloed en slachtafval wordt gebruikt als theatrale vertoon. Sommige beoefenaars beweren dat zij eveneens in staat zijn om geesten ertoe aan te zetten de tumoren te laten krimpen. Zie bijvoorbeeld deze video waarin demonstraties worden getoond, en deze video waarin skepticus James Randi laat zien dat het berust op bedrog en handigheid.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen enkele aanwijzing die paranormale heelkunde ondersteunt.
PDL1-VACCINATIE ↑
Beschrijving
Dit is gebaseerd op een veelbelovende nieuwe therapie waarbij patiënten met een kanker het proteïne PD1 tot expressie brengt, behandeld worden met een PDL1-vaccine. PDL1 bindt zich aan PD1 en richt zich op kankercellen die vervolgens door het immuunsysteem vernietigd kunnen worden. Zie Cancer Research UK voor een gedetailleerde beschrijving.
Doeltreffendheid / Risico’s
Deze behandeling werkt alleen bij kankerpatiënten waarbij het PD1-proteïne geproduceerd wordt en daarom moeten de patiënten eerst zeer nauwkeurige en specifieke testen ondergaan. Het is niet duidelijk of uitoefenaars van alternatieve geneeskundige praktijken hun patiënten daadwerkelijk testen en of ze überhaupt wijzen op de noodzaak van de testen.
PROTONENTHERAPIE ↑
Ook gekend als: proton radiotherapie, protontherapie
Beschrijving
Dit is een nieuwe vorm van radiotherapie die doeltreffend is voor sommige patiënten. De techniek is evenwel zo nieuw dat er geen waarborgen zijn dat alle klinieken die deze therapie aanbieden, dat ook efficiënt doen.
Doeltreffendheid / Risico’s
Sommige buitenlandse klinieken promoten deze therapie zeer agressief bij wanhopige ouders en patiënten. Het is niet duidelijk of alle patiënten die behandeld worden in die privéklinieken, gepast en adequaat behandeld worden. In 2019 wordt het eerste centrum voor protonentherapie in België verwacht. Zie ook Federaal Kenniscentrum voor gezondheidszorg.
RAUWE GROENTESAPPEN ↑
Verwante termen: sappen, juicing, raw veg
Beschrijving
Sappen van rauwe groenten maken deel uit van verschillende alternatieve behandelingen, o.a. die van Budwig en Gerson. Het idee is gebaseerd op het idee dat sommige voedingsstoffen het best worden ingenomen middels rauwe groenten en dat ze kanker kunnen bestrijden en genezen.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen bewijs voor de bewering dat het toepassen van dit dieet kanker kan bestrijden of genezen.
Vaak is er hierdoor uithongeren, verzwakken en voortijdig overlijden.
Gezonde voedingsgewoonten en een gezond gewicht kunnen kanker helpen voorkomen en de weerstand verbeteren.
REIKI ↑
Beschrijving
Reiki is alternatieve therapie die zijn oorsprong vindt in Japan. Het is gebaseerd op het principe van de ‘universele energie’ (chi, ki, qi) die gemanipuleerd en aangewend wordt om de patiënt te genezen, zonder deze aan te raken.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen bewijs voor de bewering dat het gebruik van reiki kanker helpt genezen of voorkomen. Er zijn enige zwakke aanwijzingen die zouden kunnen aantonen dat reiki de stemming, de pijnervaring en de levenskwaliteit van de patiënt verbetert. Het gebruik van reiki kan evenwel patiënten ertoe aanzetten om doeltreffendere therapieën te staken of te vermijden. Zie ook het NCBI-rapport en Cancer Research UK.
REMOVAB ↑
Verwante term: catumaxomab
Beschrijving
Removab (de handelsnaam voor catumaxomab) is een reguliere therapie die gebruikt wordt bij een zeer specifieke subgroep van kankerpatiënten, namelijk bij patiënten met een kanker (a) die positief test op het proteïne EpCAM en (b) die kwaadaardige ascites produceren (vochtophopingen in de buikholte). Removab wordt enkel en alleen gebruikt wanneer alle andere behandelingsmogelijkheden uitgeput zijn.
Doeltreffendheid / Risico’s
Deze therapie wordt enkel gebruikt voor kanker die positief test op EpCAM. Removab bindt zich uitsluitend aan het EpCAM-proteïne. Het kan daarom niet gebruikt worden bij patiënten met een andere vorm van kanker. Deze behandeling vereist dat de patiënt zeer zorgvuldig gescreend wordt voor dat bepaalde type van kanker. De behandeling met Removab wordt gegeven door medische oncologische professionals.
RICK SIMPSONS’ OLIE ↑
Verwante termen: cannabisolie
Beschrijving
Rick Simpson beweert geconcentreerde cannabisolie te maken voor de behandeling van kanker. Hij geeft aan patiënten informatie om de olie zelf aan te maken en verkoopt het product niet, hij heeft er ook geen patent op genomen.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen enkel bewijs dat cannabisolie kanker kan genezen. Er zijn aanwijzingen dat gezuiverde cannabinoïde stoffen de groei van kanker zouden kunnen vertragen maar enkel met hogere doses dan in cannabisolie wordt aangetroffen. Dit vraagt naar meer onderzoek. Er zijn geen klinische onderzoeken met patiënten die het gebruik van cannabinoïden onderzocht hebben.
SCALAIRE TECHNOLOGIE ↑
Ook gekend als: scalaire golftechnologie
Beschrijving
Dit is een behandeling op basis van een type van elektromagnetische energie (scalaire golf) die niet bestaat. Een artikel in verband met zulk een claim kan gevonden worden op Retraction Watch. Voorstanders beweren dat de behandeling werkt door middel van magnetische resonantie van de kankercellen die verstoord wordt door scalaire golven en door een verbetering van het immuunsysteem.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen enkel bewijs voor het bestaan van scalaire golven. Er is geen enkele aanwijzing dat kankercellen een unieke magnetische resonantie hebben. Er is geen enkele aanwijzing dat de verstoring van energiegolven kanker an genezen en er is geen bewijs dat energiegolven het immuunsysteem kunnen verbeteren.
TACE-THERAPIE ↑
Beschrijving
TACE-therapie (transcatheter arterial chemo-embolisation of transarterial chemo-embolisation) is een reguliere therapie die gebruikt wordt om de groei af te remmen of uitzaaiingen tegen te gaan bij sommige vormen van leverkanker. Het kan kanker niet genezen. De therapie is erop gericht de bloedtoevoer naar de tumor in de lever te blokkeren in combinatie met de toevoer van chemotherapie via de leverslagaders. Deze therapie maakt gebruik van de aanwezigheid van twee kanalen voor bloedtoevoer in de lever, de poortader en de leverslagader. Levertumoren zijn zeer afhankelijk van de bloedtoevoer via de leverslagader terwijl gezonde cellen ondersteund kunnen worden door de poortader. Zie ook American Cancer Society en NHS.
Doeltreffendheid / Risico’s
TACE mag niet aangeboden worden aan patiënten met leverschade. Het kan leverkanker niet genezen, alleen de groei vertragen en uitzaaiingen verminderen. Voorbehouden voor hoog gespecialiseerde oncologen. De voordelen worden vaak overdreven door aanbieders van alternatieve praktijken.
THERMISCHE BEELDVORMING ↑
Ook gekend als: thermografie
Beschrijving
Het gebruik van infrarood beeldvorming om te detecteren of regio’s in het lichaam een verhoogde temperatuur of bloedstroom hebben net onder de huidoppervlakte. Gewoonlijk wordt dit voorgesteld als een alternatief voor mammografieën.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen enkel bewijs voor de bewering dat alleen thermische beeldvorming borstkanker of eender welke andere vorm van kanker kan detecteren. Zie de rapporten van FDA en NICE.
URINETHERAPIE ↑
Beschrijving
Sommige patiënten geloven dat het drinken van de eigen urine het lichaam voorziet van bepaalde nutriënten die de groei van kankercellen kunnen afremmen of kankercellen kunnen uitschakelen.
Doeltreffendheid / Risico’s
Urine is een lichaamsvloeistof met afvalstoffen, het resultaat van zorgvuldig filteren door de nieren. De nutriënten die het lichaam nodig heeft, worden behouden. Behalve als er een pathologisch probleem is met de nieren, zit er in de urine weinig dat enige waarde heeft voor de patiënt. Er is geen enkele aanwijzing dat urinetherapie enig nut zou hebben.
VITAMINE C ↑
Beschrijving
Hiermee bedoelen we de intraveneuze of orale toediening van extreem hoge doses van vitamine C, meestal hoger dan 2000 mg. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) is 90 mg. Chemicus en Nobelprijswinnaar Linus Pauling was de eerste die megadoses aan vitamine C voorstelde in de jaren 1970.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is zeer beperkte, zwakke aanwijzing dat intraveneus toegediende vitamine C een positief effect zou hebben in combinatie met bepaalde chemotherapieën. Andere studies hebben daarentegen aangewezen dat het interfereert met het goed functioneren van de chemotherapieën. Er is geen wetenschappelijk bewijs voor de bewering dat vitamine C alleen een positief effect zou hebben. Het levert een verhoogd gevaar voor nierstenen. Zie NCI.
WICHELROEDE ↑
Verwante term: radiësthesie, Eng. dowsing
Beschrijving
Het gebruik van wichelroeden behoort tot een pseudowetenschap die zich o.a. toelegt op aardstralen en het vinden van ondergrondse wateraders. Sommige beoefenaars van alternatieve praktijken beweren dat deze vorm van wichelarij gebruikt kan worden om negatieve energie te vinden in het huis van de patiënt, dat ze deze energie terug in evenwicht kunnen brengen en dat ze op die manier kanker kunnen behandelen en genezen. Soms verkopen ze speciale doosjes die de niet bestaande aardstralen zouden neutraliseren.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen enkele aanwijzing dat aardstralen bestaan of dat het gebruik van wichelroeden of die kastjes werkt. Er is geen aanwijzing dat ‘negatieve energie’ in huis bijdraagt aan kanker. Een moderne variant is het opsporen van “elektro-smog” in huis, het is ook gewoon nonsens.
ZUURSTOFTHERAPIE ↑
Verwante term: hyperbare kamer
Beschrijving
Uitoefenaars van deze therapie beweren dat het zuurstofgebrek in tumoren betekent dat kankercellen een aversie hebben van zuurstof. Vandaar dat het verhogen van de zuurstoftoevoer in een hyperbare kamer kan werken tegen de kankercellen.
Doeltreffendheid / Risico’s
Tumoren hebben typisch weinig zuurstof omwille van de snelle groei van de kankercellen. Een belangrijk kenmerk van kanker is de generatie van nieuwe bloedvaten om nutriënten en zuurstof in het weefsel te brengen. Sommige kankercellen kunnen anaeroob energie genereren, hoewel vele kankercellen nog steeds zuurstof nodig hebben. Zelfs als het principe geldig zou zijn dan nog is er geen bewijs die het gebruik van zuurstoftherapie in de kankerbehandeling ondersteunt. Het zou waarde kunnen hebben in het behandelen van neveneffecten van andere kankertherapieën, zoals radiotherapie. Zie ook Cancer Research UK.
ZUURZAKTHEE ↑
Ook gekend als: graviolathee, guanábanathee, Eng. soursup tea
Beschrijving
Zuurzak, graviola of guanábana is de vrucht van een plant uit de familie Annonaceae en behoort tot het dieet in de streken waar de bomen groeien. Sommige voorstanders van alternatieve medische praktijken raden aan om van de bladeren van de boom thee te maken. De thee zou kanker kunnen voorkomen of genezen.
Doeltreffendheid / Risico’s
Er is geen bewijs dat zuurzakthee kanker kan voorkomen of genezen. Er is enige bezorgdheid dat een inname van hoge doses veranderingen in de zenuwen kan veroorzaken die kunnen leiden tot de symptomen die lijken op die van de ziekte van Parkinson. Zie ook Cancer Research UK.
